Mikroxizmatlar (Microservices) nima va nima uchun kerak?

Microservices nima?

Microservices — bu dasturiy tizimlarni kichik, mustaqil va o‘zaro bog‘liq xizmatlarga ajratish arxitektura uslubidir. Har bir xizmat aniq biznes vazifasini bajaradi: foydalanuvchini ro‘yxatdan o‘tkazish, to‘lovni amalga oshirish yoki email yuborish kabi.

Ular mustaqil tarzda ishlaydi ishlab chiqiladi deploy qilinadi va kerakli hollarda alohida masshtablash mumkin bo‘ladi.

Monolit va Microservices farqi

Monolit — butun tizim bitta ilova ichida ishlaydi. Bir qismdagi o‘zgarish butun ilovaga ta’sir qiladi.

Microservices — tizim kichik alohida ishlovchi servislar to‘plamidan iborat. Har bir servis o‘zining ma’lumotlar bazasiga va logikasiga ega bo‘ladi.

Monolitdan Microservices ga

Ananaviy monolit ilovalarda barcha funksiyalar bitta kod bazasida jamlangan boladi. Bu dastlab soddalik beradi lekin tizim kattalashgani sari quyidagi muammolar paydo boladi:

Kichik o‘zgarishlar butun tizimni qayta joylashtirishni talab qiladi
Kod bazasi murakkab va boshqarilishi qiyin bo‘ladi
Bir jamoa hamma funksiya uchun mas’ul bo‘ladi
Skalalash (masalan, faqat auth xizmatini) juda qiyin

Microservices ushbu muammolarning oldini olish uchun paydo bo‘lgan. Ular yordamida har bir xizmat mustaqil yashaydi.

Microservicesning asosiy afzalliklari

Mustaqillik — har bir xizmat o‘ziga xos va boshqalardan ajratilgan
Xizmatlararo aloqa – REST, gRPC yoki asinxron (Kafka, RabbitMQ)
Masshtablash oson (Scalability) — kerakli xizmatlargina alohida ko‘paytiriladi
Tez ishlab chiqish — har bir jamoa o‘z xizmatini mustaqil ishlaydi
Texnologik erkinlik — bir servis Python’da boshqasi Go’da bo‘lishi mumkin
Qisqartirilgan xatolik sohasi — bitta xizmatda xato bo‘lsa boshqalar ishlashda davom etadi
DevOps va CI/CD’ga mos — Har bir xizmatni mustaqil tarzda testlab joylashtirish mumkin.

Microservices qachon kerak?

Tizim katta va murakkab bo‘lsa
Loyihani ko‘plab jamoalar ishlab chiqayotgan bo‘lsa
Har kuni yangilanishlar va CI/CD ishlatilsa
Yuqori yuklama (traffic) va global miqyosda foydalanish ko‘zda tutilsa

Misol: foydalanuvchilar ro‘yxatdan o‘tish, login qilish, mahsulotlar katalogini ko‘rish va buyurtma berish – bularning har biri alohida xizmat bo‘lishi mumkin.

E’tibordan chetda qolmasligi kerak bo‘lgan jihatlar

Mikroxizmatlar o‘zining murakkabligiga ega. Ular uchun quyidagilar muhim:

Service Discovery – xizmatlar bir-birini avtomatik aniqlashi
API Gateway – tashqi dunyo bilan yagona interfeys
Message brokerlar – Kafka, RabbitMQ kabi vositalar bilan xizmatlararo aloqa
Monitoring va observability – har bir servisni alohida kuzatish
Distributed tracing – so‘rovlar oqimini tushunish va aniqlash

Xulosa

Microservices — bu katta tizimlarni modulli, boshqariladigan va samarali qilish usuli. Lekin, ularning murakkabligi yuqori, va ularni to‘g‘ri rejalashtirmasdan joriy etish tavsiya etilmaydi.